ข้อมูลไฟ = กำไรที่ซ่อนอยู่: กรณีศึกษา Energy Behavior Analytics

Undefined Karin
Jun 8
1 min read

“ดูกราฟโหลดไฟแล้วได้อะไร? คำตอบคือ…ได้เห็น “พฤติกรรมธุรกิจที่กำลังเผาเงินคุณอยู่แบบรายนาที”

ในยุคที่ทุกอย่างขับเคลื่อนด้วยข้อมูล ผู้บริหารจำนวนมากเริ่มเข้าใจว่าพลังงานไม่ใช่แค่ค่าใช้จ่าย — แต่มันคือข้อมูลเชิงพฤติกรรมที่สามารถนำมาใช้วางแผน ลดต้นทุน เพิ่มประสิทธิภาพ หรือแม้กระทั่งจัดการทีมได้อย่างชาญฉลาด

Energy Behavior Analytics คืออะไร?

คือการวิเคราะห์ข้อมูลการใช้พลังงานแบบ รายจุด รายช่วงเวลา และรายกิจกรรมเพื่อหาความเชื่อมโยงระหว่าง พฤติกรรมการทำงานของคน / เครื่องจักร / กระบวนการกับ ต้นทุนพลังงานที่เกิดขึ้นจริง

มันไม่ใช่แค่ดูว่าค่าไฟเท่าไหร่ แต่คือการถามว่า:

“ใคร” ทำให้โหลดพีค
“เมื่อไหร่” ควรลดการใช้งาน
“ที่ไหน” มีพลังงานสูญเปล่าแบบซ้ำ ๆ
“ทำไม” อุปกรณ์เดียวกันแต่ต่างสาขาใช้ไฟต่างกัน

กรณีศึกษา: ร้านอาหารแฟรนไชส์ 12 สาขา

ธุรกิจนี้ติด Smappee เพื่อดูโหลดแยกจุด เช่น เตาไฟฟ้า, ตู้เย็น, แอร์, ระบบล้างจานผลลัพธ์ใน 2 สัปดาห์แรก:

พบสาขาหนึ่งเปิดเตาไฟตั้งแต่ 7 โมง ทั้งที่ร้านเปิด 10 โมง = สูญพลังงาน 3 ชั่วโมงต่อวัน
อีกสาขาเปิดแอร์พร้อมเครื่องดูดควัน = ระบบทำงานต้านกันเอง
ทีมบริการบางกะบือทำความสะอาดหลังร้านตอน peak load = ดันโหลดพีคขึ้นไม่รู้ตัว

ทั้งหมดนี้ไม่มีใครรู้จาก “บิลค่าไฟ”แต่รู้จาก Energy Analytics → ทำให้สามารถจัดตารางงานใหม่ + สร้าง SOP ที่ประหยัดขึ้นทันที

ใช้ Data ทำอะไรมากกว่าที่คิด

วางแผนจัดรอบงาน: ทำให้รู้ว่าเวลาไหนควรหลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมพลังงานสูง
เปรียบเทียบสาขา/ทีมงาน: ใช้พลังงานเป็น KPI เพื่อดูประสิทธิภาพ
ตั้งระบบแจ้งเตือน: ถ้าโหลดเกิน → แจ้งเตือนทันทีผ่าน App
ทำโบนัสตามพฤติกรรมการใช้พลังงาน: เปลี่ยนวัฒนธรรมองค์กร
ปิดจุดรั่วก่อนลงทุน: ใช้ data แทน “ความรู้สึก” ในการตัดสินใจว่าจะซื้ออะไรเพิ่ม

Framework ที่รองรับ: ISO 50001 + Continuous Commissioning (Cx)

แนวคิดนี้สอดคล้องกับ ISO 50001 ที่เน้นการ “วัด – ตรวจ – ปรับ”และ Continuous Commissioning (Cx) ที่เน้นการใช้ข้อมูลเชิงพลังงานในการ “ปรับการทำงาน”ของระบบโดยไม่ต้องลงทุนใหม่ทั้งหมด

มันไม่ใช่แค่การ audit ครั้งเดียว...แต่คือการสร้าง ระบบคิดแบบประหยัดทุกวัน